ว่ากันว่า แหล่งผลิตเครื่องถมที่เฟื่องฟูมากที่สุด อยู่ที่จังหวัดนครศรีธรรมราช และยังเป็นที่เลื่องลือกันมาจนถึงปัจจุบันว่า ช่างถมฝีมือดีมีอยู่ที่นี่เพียงแห่งเดียวเท่านั้น โดยที่เจ้าเมืองในเป็นผู้ให้การสนับสนุนเสริมมาตลอด ส่วนช่างฝีมือชาวนครศรีธรรมราช ก็ได้พัฒนางานเครื่องถมของตนเรื่อยมาจนกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำท้องถิ่น จนเรียกกันติดปากว่า
“ เครื่องถมนคร ” ซึ่งมีอยู่ 2 ชนิด คือ
เครื่องถมเงิน และเครื่องถมทอง โดยที่เครื่องถมเป็นศิลปหัตถกรรมที่สำคัญและสวบงามอย่างหนึ่งจากช่างฝีมือจากช่างฝีมือของคนไทย สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินีนาถได้ทรงอนุรักษ์เครื่องถมไว้ในกองศิลปาชีพและได้ทรงเผยแพร่ไปให้ชาวโลกได้เห็นและชื่นชมในความสามารถของคนไทย ด้านศิลปหัตถกรรมและวัฒนธรรมไทย
การทำเครื่องถมที่มีคุณภาพดีและงดงามที่สุด คือเครื่องถมของเมืองนครศรีธรรมราช ได้มีการส่งเสริมขึ้นในรัชสมัยองพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดยเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี ( หนูพร้อม )
แต่ครั้งยังเป็นพระยานครศรีธรรมราช ได้หาช่างไปจากกรุงเทพมหานคร ไปทำการฝึกฝนและกวดขันจนช่างถมเมืองนครศรีธรรมราชฝีมือสูงตั้งแต่นั้นมา และได้สร้างงานศิลปะชิ้นสำคัญต่าง ๆ เช่น พระราชยานถม พระที่นั่งภัทรปิฐ และพระที่นั่งพุดตานถม เป็นต้น