เครื่องถมนคร เครื่องถมเมืองนคร

เครื่องถมนคร เครื่องถมเมืองนคร การทำเครื่องถมในปัจจุบัน นิยมใช้กรดกัดให้เป็นลวดลายแทนการแกะสลักด้วยมือ ที่จังหวัดนครศรีธรรมราชยังคงใช้วิธีทำเครื่องถมแบบเดิมอยู่
อันเป็นการรักษากรรมวิธีและคุณภาพของศิลปะพื้นบ้านไว้เป็นอย่างดี…

ตลับแป้ง ถมทอง ศก. 3นิ้ว หนา 3ซม. ช่องใส่ตลับแป้ง ศก.6 ซม. ราคา 25,000฿

จากหลักฐานเชื่อว่าจังหวัด นครศรีธรรมราชมีชื่อเสียงมาก จนเรียกว่า “เครื่องถมนคร” เพราะนครศรีธรรมราช  ทำเครื่องถมอย่างประณีตสวยงาม…
เครื่องถมนครมีทั้งแบบถมดำและถมทอง มีตั้งแต่เครื่องประดับชิ้นเล็ก  เช่น  แหวน  กำไล  เข็มกลัดติดเสื้อไปจนถึงชิ้นใหญ่เช่น
พานขันโตก ถาด ทำด้วยโลหะเงินแท้ ลวดลายสวยงามแบบลายไทย  ลวดลายเกิดจากการแกะสลักด้วยมือ  น้ำยาถมในช่องลายสีดำสนิทเรียบเสมอกัน ไม่มีตามดหรือปุ่มก้อน
ทั้งรูปทรงของเครื่องใช้และเครื่องประดับยังคงรักษา   เอกลักษณ์แบบดั้งเดิมไว้เป็นอย่างดียิ่ง
เครื่องถมอีกชนิดหนึ่งซึ่งใช้ทองคำบริสุทธิ์หลอมละลายแล้วทาเคลือบลงบนเนื้อเงินแต้มเฉพาะที่เป็นตัวลายเป็นการแต่งตัวลายให้เกิดความสวยงาม
แต่ทองที่ใช้ต้องเคลือบหลายชั้น  เพื่อให้ทองติดหนา พอสมควร  เรียกเครื่องถมนี้ว่า “ถมตะทอง” หรือถมทอง
การทำถมทอง  รีดทองคำบริสุทธิ์ให้เป็นแผ่นบาง  ตัดเป็นฝอยเล็ก ๆ และบดให้เป็นผงผสมกับปรอทกวนให้เข้ากันเป็นเนื้อเดียว   เรียกว่า  “ทองเปียก”
แล้วนำวัตถุที่จะตะทองมาทำความสะอาดให้หมด ความเค็มด้วยน้ำส้มมะขามหรือน้ำมะนาวเช็ดทำความสะอาดแล้ว ตะทองหรือแตะทองบริเวณลวดลายที่ต้องการตกแต่ง
เมื่อถูกความร้อนปรอทจะระเหยเหลือแต่ทองคำที่แตะแต่งไว้ตามลาย ต้องทำซ้ำกันเช่นนี้หลายครั้งจนได้ความหนาตามต้องการ
แล้วตกแต่งลายแกะแรเพื่อให้ลวดลายชัดเจนยิ่งขึ้น  การถมทองเป็นการเคลือบลายภาชนะเงินให้ได้ลวดลายที่มีความงดงาม
และสีสันแตกต่างไปจากถมสีดำ  การถมทองมีความคงทนกว่าการชุบทองและยังมีความประณีตสวยงามอีกด้วย
แต่ถมทองก็มีราคาสูงตามคุณค่าของวัสดุคือทอง
(วรรณรัตน์  อินทร์อ่ำ. 2535 : 54 – 56)