ความเป็นมาของเครื่องถม nielloware (Krueng Thom)

เครื่องถม (Krueng Thom)  Nielloware in Thailand
มีหลักฐานว่าศิลปะเครื่องถมของ โรมัน เป็นเครื่องถมเก่าแก่ที่สุดในโลก มีกรรมวิธีการทำคล้ายกับการทำเครื่องถมของไทย ไม่ทราบว่าชาติใดเป็นต้นแบบคิดและเริ่มเมื่อใดแต่มีการสันนิษฐานกันว่า ช่างไทยได้รับความรู้และกรรมวิธีจากที่อื่นแล้วนำมาปรับปรุงเปลี่ยนแปลงให้เหมาะสมกับขนบนิยมและค่านิยมอย่างไทย จนกลายเป็นความรู้และกรรมวิธีอย่างไทยไปในที่สุด
การทำเครื่องถมอาจเข้ามาสู่ประเทศไทยได้สองทาง คือ
โดยชาวโปรตุเกส ซึ่งมาค้าขายกับไทยในสมัยสมเด็จพระรามธิบดีที่ 2 ได้เข้ามาอยู่ทางแถบหัวเมืองนครศรีธรรมราช ปัตตานี และมะริด
ส่วนทางที่สองอาจเป็น ชาวอินเดีย นำเข้ามา เพราะมีการติดต่อค้าขายกับชาวอินเดียที่นครศรีธรรมราช แต่ไม่พบหลักฐานอีกเช่นกันว่า
ชาวตะวันตกหรืออินเดียคิดทำขึ้นเป็นคนแรก แม้ว่าจะพบเครื่องถมถูกเก็บอยู่ในพิพิธภัณฑ์ของอังกฤษก็ตาม
เครื่องถมของไทยในสมัยอยุธยาที่คาดว่าเก่าแก่ที่สุด คือ ถมดำ ซึ่งคนไทยคิดขึ้นเองหรือรับอิทธิพลจากตะวันตกนั้นยังหาหลักฐานไม่ได้ แต่มีการเรียกชื่อศิลปะการลงสีดำบนพื้นสลักลายของงานทางแถบยุโรปว่า ทูลาซิลเวอร์ (Tula Silver) ส่วนไทยเรียกงานชนิดนี้ว่า เมฆพัด เนื่องจากเห็นว่าสีจะออกเป็นสีเขียวปีกแมลงทับไม่ใช่สีดำ

เครื่องถม นับเป็นหนึ่งในงานศิลปหัตถกรรมชั้นเลิศของงานประเภทช่างถมของไทย ในอดีตถือกันว่าเครื่องถมเป็นของสูงที่เกิดมาเพื่อรับใช้งานในราชสำนักโดยแท้ โดยเป็นเครื่องราชูปโภคของกษัตริย์ เครื่องประกอบยุคของขุนนางชั้นสูง เครื่องบรรณาการสำหรับกษัตริย์ต่างประเทศ และเป็นสิ่งที่เชิดหน้าชูตาว่าคนไทยนี้มีเอกลักษณ์และวัฒนธรรมเป็นของตน ที่ไม่น้อยหน้าไปกว่าชาติใดในโลก

credit-นครหัตกรรม